عوارض بعد از عمل دیسک کمر

عوارض بعد از عمل دیسک کمر

عوارض بعد از عمل دیسک کمر :اگر درد کمر بعد از چند ماه درمان غیر جراحی کاهش نیابد، و یا به دارو پاسخ ندهد، و یا اگر شما قادر به انجام فعالیت های روزانه نباشید ، منطقی است که عمل جراحی دیسک کمر را مد نظر قرار دهید. البته بیمارانی که دردشان ناشی از دیسک کمر است باید مورد عمل جراحی قرار گیرند ، اگر درد ناشی از دیسک نباشد با عمل جراحی نیز فرد بهبود نخواهد یافت.

عوارض بعد از عمل دیسک کمر چیست

سالانه بیش از سیصد هزار عمل جراحی کمر در کشور انجام می‌شود که نیمی از آنها مربوط به فیوژن ستون فقرات است. در عمل جراحی فیوژن ستون فقرات برای افزایش پایداری ستون فقرات از کاشت میله‌های فلزی استفاده می‌شود.

مدارک پزشکی کمی عمل اتصالات ستون فقرات را بهتر از عمل غیرپیچیده، غیر تهاجمی و ساده لامینکتومی برای بیماران می‌داند. حتی عمل لامینکتومی هم که معمولاً برای اصلاح تنگی کانال نخاع انجام می‌شود در مقایسه با عمل‌های غیر جراحی نرخ شکستی بیش از متوسط دارد.بهترین راه برای جلوگیری از عوارض بعد از عمل دیسک کمر انجام عمل جراحی فقط در مواقعی ضروری که درمان‌های غیر جراحی برای درمان جواب نمی‌دهد، می‌باشد.

سندرم جراحی ناموفق دیسک کمر و بروز عوارض بعد از عمل دیسک کمر

سندرم جراحی ناموفق دیسک کمر ،به عوارضی گفته می‌شود که پس از جراحی باز دیسک کمر ایجاد می‌شوند. از این اصلاح در مواردی استفاده می‌شود که جراحی دیسک کمر به نتایج مورد انتظار نرسیده و درد بیمار تسکین پیدا نکرده است. جراحی دیسک کمر همچنین در صورتی ناموفق تلقی می‌شود که موجب بروز عوارضی در حین جراحی یا پس زا آن شود و در نتیجه، مشکلی که جراحی به خاطر آن انجام شده است، تشدید شود و یا مشکلاتی دیگری برای بیماری به وجود بیایند.

ناموفق بودن جراحی کمر می‌تواند برای بیمار بسیار آزاردهنده و ناامیدکننده باشد. معمولاً بیمارانی که جراحی باز دیسک کمر را انجام می‌دهند، انتظار دارند که درد کمر آن‌ها بلافاصله پس از جراحی، تسکین پیدا کند، دامنه حرکتی خود را بازیابند، انعطاف‌پذیری سابق خود را داشته باشند  و به کارهای روزمره‌ی خود ادامه دهند. اما متأسفانه انجام چنین عمل تهاجمی در ناحیه ستون فقرات، همیشه با نتایج مورد انتظار همراه نیست و حتی ممکن است درد و ناراحتی بیمار را تشدید کند.

از جمله عوارض عمل دیسک کمر در پا است

سوالی که ذهن بیماران را گاهی تحت تاثیر قرار میدهد در مورد علل دردهای احتمالی پس از جراحی دیسک کمریست. این دردها چند دسته اند.

1- گروه اول دردهایی هستند چند روز اول پس از جراحی بوجود می آید و درمسیر و شبیه دردهای قبل از جراحی است .این دردها بعلت کشش ریشه ایست و معمولا خود محدود است.

2- گروه دوم دردها بصورت گزگز و بیحسی در مسیر دردهای قبلیست و معمولا بیماران را میترساتد ولی این دردها کم اهمیتند و طبیعی لذا به تدریج از بین میروند.

3- گروه سوم دردهای تیر کشنده و شدیدی هستند که علی رغم جراحی بهتر نشده اند و یا افزایش یافته اند که در این صورت احتمال خونریزی یا عود دیسک مطرح است و بررسی لازم دارد.

4- دسته چهارم دردهای تیر کشنده جدید پس از گذشت مدتها از عمل است که این موارد احتمال چسبندگی ،عود ،یا دیسکوپاتی جدید را مطرح میکند.

علل ایجاد عوارض بعد از عمل دیسک کمر

ناموفق بودن و عوارض بعد از عمل دیسک کمر، اغلب بعد از جراحی‌های باز دیسک کمر رخ می‌دهد و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد:

یکی از شایع‌ترین علل ناموفق بودن جراحی باز کمر، استفاده از تکنیک‌های بسیار تهاجمی در جراحی است که آسیب زیادی به بافت‌های ستون فقرات می‌زنند. ایجاد برش‌های بزرگ و پاره کردن عضلات، ریسک خونریزی و از دست دادن خون زیاد، عفونت و تشکیل جای زخم و بافت‌های فیبروزی را بالا می‌برد که هر کدام از این موارد می‌تواند موجب بروز عوارض پس از جراحی شود.

علت شایع دیگر که موجب بروز درد و دیگر عوارض پس از جراحی باز کم می‌شود، تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم‌های جراحی است. زمانی که بدن در حال ترمیم و بازسازی زخم‌های ایجاد شده در پوست، بافت‌های همبند، تاندون‌ها و رباط‌ها است برای جوش دادن زخم‌ها، بافت اضافی تشکیل می‌شود. این بافت اضافی می‌تواند به کانال نخاعی فشار وارد کند و موجب گیرافتادگی شاخه‌های عصبی شود. از سوی دیگر در جراحی‌های فیوژن که دو مهره از ستون فقرات قرار است به هم متصل شوند، ممکن است بافت‌های فیبروزی مانع از جوش خوردن مهره‌ها به هم شوند.

ممکن است شاخه‌ی عصبی که طی عمل جراحی، فشار از روی آن برداشته‌شده است، به خوبی بهبود پیدا نکند و همچنان بعد از جراحی نیز موجب درد و علائم دیگر شود.ممکن است بعد از عمل جراحی، رباط‌های ستون فقرات دچار عدم ثبات شوند و همچنین ممکن است بیرون‌زدگی دیسک، مجدداً رخ دهد.

عواملی که موجب می‌شوند ریسک بروز عوارض بعد از عمل دیسک کمربالاتر برود، عبارتند از :

**تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم
**باقی ماندن استخوان یا تکه‌های دیسک که بر روی عصب فشار می‌آورند
**آسیب به شاخه‌های عصبی
**عدم تشخیص صحیح مشکل بیمار
**عدم انجام درمان به نحو مناسب
**انجام جراحی در محل نادرست از ستون فقرات
**عدم جوش خوردن مهره‌ها به هم (در جراحی فیوژن)

علائم مربوط به عوارض ناشی از جراحی ناموفق ستون فقرات

علائم اولیه عوارض ناشی از جراحی ناموفق ستون فقرات وجود و ادامه درد در کمر و / یا در پاهاست که می‌تواند درجاتی متفاوت از ناتوانی را در ماهیچه‌ها و عصب‌های بیمار ایجاد کند. عمل جراحی ستون فقرات برای تعداد کمی از بیماری‌ها قابل پیش‌بینی و مؤثر است. اصلی‌ترین دلیل عوارض ناشی از جراحی ناموفق ستون فقرات قابل پیشگیری است؛

چون فقط تعداد کمی از بیماری‌ها هستند که عمل کمر یا ستون فقرات بر آن‌ها تأثیر دارد که عبارتند از :

**دیسکتومی یا میکرودیکتومی برای فتق دیسک کمر که باعث ایجاد درد در پا شده و کمر درد ندارد.
**فیوژن یا خشک کردن مهره‌ها برای افزایش پایداری ستون فقرات که به آن اسپوندی لولیزتزیس هم گفته می‌شود. عمل فیوژن برای بیماری دیسک دیژنرتیو چند سطحی که به مراتب احتمال موفقیت آمیز بودن آن کمتر است به کار برده می‌شود.

**عمل جراحی ستون فقرات برای کاهش فشار بر ریشه عصب‌ها یا پایدار کردن مفاصل دردناک طراحی شده است بنابرین با انجام عمل نمی‌توان درد را برطرف کرد و فقط آناتومی بدن تغییر می‌کند. بسیاری از بیماران دچار چسبندگی مهره‌ها و فاسد شدن بافت‌ها بعداز عمل جراحی می‌شوند که باعث ایجاد درد بعد از جراحی دیسک کمر و سندرم جراحی ناموفق ستون فقرات می‌شود

 از دیگر عوارض بعد از عمل دیسک کمر

هر عمل جراحی همراه با ریسک و خطراتی و عوارضی است. عمل جراحی دیسک کمر نیز عوارض خاص خود را دارد که برخی از این عوارض بعد از عمل دیسک کمر موقتی و به مرور برطرف می شوند و برخی دائمی هستند :

**واکنش به بیهوشی یا داروها
**خون ریزی
**عفونت
**لخته های خون در پاها یا ریه ها
**گزگز و بی‌حسی دست و پاها یا درد منتشر شونده از ستون فقرات به دست و پا
**آسیب عصبی، که می تواند منجر به ضعف، فلج، درد، اختلال عملکرد جنسی، یا از دست رفتن کنترل روده یا مثانه شود

از عوارض جراحی دیسک کمر دائمی میتوان به عود بیماری اشاره کرد. البته همه در معرض عود بیماری نیستند و در ۵ تا ۱۰ درصد موارد عود بیماری مشاهده شده است. حدود ۹۰ درصد مبتلایان به دیسک کمر در زمان عود بیماریشان با استراحت کردن، فیزیوتراپی و مصرف داروها بهبود پیدا می‌کنند.

به خشکی ناشی از بی‌حرکتی از مهم‌ترین عوارض جراحی دیسک کمر بعد از هفته اول است که البته در اکثر موارد اجتناب‌ناپذیر است. درواقع، دردی که بیمار در این زمان دارد ناشی از بی‌حرکتی است.

از هفته دوم به بعد، وضع فردی که جراحی دیسک کمر انجام داده است، پایدارتر میشود و بیمار می‌تواند با حفظ وضع مناسب و به آرامی و استفاده از کمربند طبی مناسب کارهای روزمره خود را در منزل انجام دهد. در این راستا فرد می‌تواند حرکات درمانی تجویز شده از سوی متخصص فیزیوتراپی را به آرامی و با احتیاط‌های ذکر شده انجام دهد.

بسیاری از تمرینات ورزشی بعد از جراحی دیسک تقریبا بعد از گذشت سه ماه از جراحی آغاز می‌‌شود که نوع این تمرینات نیز به سطح و نوع جراحی وابسته است. همچنین در برخی افراد بهبود کامل بعد از جراحی دیسک بین مهره‌ای ممکن است تا چهار ماه به طول بینجامد.

دکتر شمس–متخصص کایروپراکتیک