دیسک کمر
دیسک کمر چیست؟
– هر انسان معمولاً 26 مهره در ستون فقرات خود دارد. مهره ها بوسيله صفحات انعطاف پذيري به نام ديسك بين مهره اي از يكديگر جدا مي شوند.
اگر بنا به دلايلي ديسك از قسمت عقبي خود دچار بيرون زدگي يا فتق شود، اين قسمت بيرون زده روي نخاع يا رشته هاي نخاع فشار وارد مي كند و سبب بروز درد در ناحيه كمر با انتشار به پاها مي شود.
مردم به اصطلاح به اين بيماري ديسك كمر مي گويند كه البته اصطلاح درست آن فتق ديسك كمری مي باشد. اين بيماري، بيماري سياتيك نيز خوانده مي شود.
عوامل دیسک کمر:
علائم دیسک کمر تا حد زیادی به محل رخ دادن،خفیف و شدید بودن آسیب و پاسخ شخص به درد بستگی دارند. اگر شما دچار بیرونزدگی یک دیسک کمری شده باشید، دردی را احساس خواهید کرد که از قسمت پایینی پشتتان به یک یا دو پایتان منتشر شده و گاهی به مچ پاهایتان سرایت میکند (که به آن درد سیاتیک گفته میشود). از علائم دیسکک کمر ممکن است دردی شبیه به یک شوک الکتریکی را احساس کنید که در همه حالات نشسته، ایستاده و یا راه رفتن شدید است. فعالیتهایی مانند خم شدن، بلند کردن اجسام، پیچیدن و نشستن درد را افزایش میدهند. در چنین وضعیتی دراز کشیدن به پشت با زانوهای خمیده میتواند راحتترین حالت برای شما باشد زیرا در این حالت فشار وارده بر دیسک از بین میرود. گاهی اوقات درد با بیحسی و مورمور شدن پا یا مچ پا همراه است. همچنین ممکن است عضلات پشت یا پایتان دچار گرفتگی یا اسپاسم شوند.
در سنین بزرگسالی دیسک بین مهرهها در فرایندی که به آن دیژنراسیون دیسک گفته میشود رو به زوال میرود و باعث باریک شدن فضای بین مهرهها شده و احتمال فتق دیسک افزایش مییابد.
برخی از عواملی که باعث به وجود آمدن فتق دیسک میشوند عبارت اند از:
1-کشیدگی
2-بلند کردن اشیا به روش غلط
3-چاقی و اضافه وزن
4-آسیب دیدگی کمر یا گردن
5-استعمال دخانیات
- آسیب دیدگی ریشه عصب (رادیکولوپاتی) باعث ایجاد درد، بیحسی و ضعف در نواحی که مقصد عصبها است میشود.
علائم فتق دیسک عبارتند از:
1-کشیدگی درد از باسن به سمت ساق پا (که به ان سیاتیک گفته میشود زیر درد در عصب سیاتیک به سمت پایین جابجا میشود)
2-درد در قسمت تحتانی کمر
3-ضعف در یک یا هر دو پا
4-از دست دادن کنترل روده و مثانه
5-مور مور شدن و بی حسی باسن یا ساق پا (پارستزیا)
چرا دیسک کمر بیرون میزند؟
مبتلایان به دیسک کمر معمولا با ایستادن یا راه رفتن دچار درد میشوند و با استراحت، درد شان تخفیف پیدا میکند. امروزه ثابت شده است که بسیاری از بیماران، دارای زمینه ارثی این بیماری در خانواده خود هستند.
البته سبک زندگی امروزه، همه ما را در معرض آسیبهای ستون فقرات قرار میدهد. به بیان دیگر، نشستنهای طولانی و بویژه به شیوه نامناسب، رانندگی طولانی، فقدان فعالیت ورزشی صحیح و محیط کار نامناسب و غیراستاندارد ما را در معرض صدمه به ستون فقرات قرار میدهد.
چه درمانی برای دیسک کمر لازم است؟
اولین و مهمترین گام در درمان مبتلایان به دیسک کمر، استراحت است که در روزهای اول به صورت مطلق بوده و بهتر است بیمار هیچ نوع حرکتی نداشته باشد. اما در روزهای بعدی به صورت نسبی به معنی حرکات محدود در منزل است.
دارو درمانی جزء مهمی از درمان این بیماران است. برخلاف آنچه تصور میشود تجویز دارو فقط برای کنترل درد نیست گرچه کنترل درد هم از اهمیت زیادی برخوردار است، ولی داروهای مورد استفاده در واقع، کاهش التهاب موضعی در ناحیه دیسک و عصب مجاور آن را هدف قرار میدهد و به دنبال آن درد بیمار هم کاهش مییابد.
بعد از درمان اولیه و بهبود نسبی علائم، از روش های فیزیوتراپی، آب درمانی و ورزش برای تکمیل درمان و جلوگیری از بازگشت درد استفاده میشود.
جراحی،آخرین اقدامی است که برای دیسک کمر انجام می شود:
خوشبختانه اکثر بیماران مبتلا به دیسک کمر نیاز به جراحی پیدا نمیکنند، ولی انجام جراحی در سه حالت به بیمار توصیه میشود.
اول این که درد بیمار بسیار شدید باشد و به درمانهای طبی و ورزشی جواب نداده باشد.
دوم وقتی که فشار زیاد روی عصب، باعث ضعف در پاها و کاهش قدرت پاها شده باشد.
سوم در مواردی که بیمار دچار بی اختیاری در کنترل ادرار و مدفوع شده باشد که در دو مورد آخر، عمل جراحی در واقع اورژانسی محسوب میشود.
در درمان دیسک کمر در مواردی که میزان بیرونزدگی دیسک، خفیف باشد، بهکارگیری روشهای جراحی بسته مانند لیزر، کاربردی و کمککننده است.
- تزریقهای داخل فضای نخاعی نیز روش درمانی دیگری است که گرچه گاهی لازم است به فواصل چند ماهه تکرار شود، ولی معمولا برای بیمارانی به کار گرفته میشود که جراحی با توجه به شرایط جسمانی برایشان سنگین و خطرناک است.
در چه زمانی جراحی دیسک باز و در چه زمانی جراحی دیسک بسته انجام می شود؟
یک سری دیسک داریم که اینها به دلیل تحلیل رفتگی، درد کمر ایجاد میکنند. این دیسکها را که در آن نسوج تحلیل رفته و تخریب شده وجود دارد، میتوان با لیزر تبخیر کرد.
در خیلی از موارد این عمل موثر است، ولی اینکه میگویند دیسک را با استفاده از لیزر درمیآورند، ادعایی دروغ است.