بیماری دیسک گردن
بیماری دیسک گردن ، معمولاً به موازات پا به سن گذاشتن در نتیجه فرایندی موسوم به تحلیل دیسک به گونه‌ای متلاشی می‌شوند که فضاهای بین مهره‌ها کاهش و احتمال فتق و بیرون زدگی دیسک گردن را افزایش می‌یابد.خم کردن رو به جلوی گردن، حالت اندامی نامناسب (قوز کردن) به ویژه هنگام خوابیدن یا نشستن، فعالیت‌های درگیر کننده‌ی بازوها در جلوی بدن (برای مثال: ظرف شستن، رانندگی و …) و بلند کردن اشیاء چهار حرکتی هستند که همگی هر روز انجام می‌دهیم و در صورت تکرار، طول کشیدن یا شدید بودن به بیرون زدگی بیماری دیسک گردن دامن می‌زنند.
مهره‌ها توسط دیسک و دو مفصل کوچک به نام “مفصل فاست” به یکدیگر متصل می‌شوند؛ این دیسک تشکیل شده از بافت‌های رابط محکم نگهدارنده‌ی یک مهره روی مهره دیگر، به مثابه ضربه‌گیر و محافظ بین مهره‌ای عمل می‌کند و مانع سایش آنها روی یکدیگر می‌شود.
دیسک و مفصل‌های فاست حرکت مهره‌ها را ممکن می‌سازند و به ما اجازه می‌دهند تا گردن و کمر را خم کنیم و بچرخانیم. دیسک گردن از لایه خارجی یا محیطی محکمی به نام “آنولوس فیبروزوس” و مرکز ژلاتینی مانندی موسوم به “نوکلئوس پولپوزوس” تشکیل می‌شود که مرکز آن در پیامد بالا رفتن سن به تدریج آب خود را از دست می‌دهد و در نتیجه از خاصیت ضربه‌گیری و حفاظتی دیسک کاسته می‌شود.
لایه محیطی دیسک نیز به موازات تحلیل رفتن آن، پاره می‌شود و در نتیجه جابه‌جا شدن مرکز دیسک (بیماری پارگی یا فتق دیسک گردن) از راه شکاف پدید آمده در لایه محیطی و راه یافتن آن به درون فضای اشغال شده توسط عصب‌ها و نخاع ممکن می‌گردد. سپس دیسک گردن برجسته به عصب‌ها فشار می‌آورد و موجب برانگیختن درد، کرختی یا بی‌حسی، گزگز کردن یا ضعف در شانه‌ها یا بازوها می‌شود.
متخصص ستون فقرات هنگام معاینه بیمار، واکنش‌ها، حس و قدرت بازوها را بررسی می‌کند تا از میزان تأثیرگذاری فتق دیسک اطلاع یابد. این بیماری به ندرت به نخاع فشار وارد می‌کند یا باعث بروز مشکل در پا می‌شود.
علت ها و دلایل بیماری دیسک گردن:
- رگ به رگ شدن و پیچ خوردن
- صدمه دیدن گردن یا کمر و پشت بدن
- چاقی
- استعمال دخانیات
- بلند کردن اشیاء به شیوه نامناسب
نشانه ها و علائم بیماری دیسک گردن:
از جمله علائم دیسک گردن درد تیرکشنده یا سنگین، گرفتگی یا اسپاسم عضله، ضعف، گزگز کردن یا درد ارجاعی می باشد. اما این نکته را به خاطر بسپارید که فتق دیسک گردن گاهی اوقات با هیچ علامتی همراه نیست و به اصطلاح بیمار دچار پارگی دیسک بدون علایم دیسک گردن می‌شود. دیسک بین مهره‌ای برجسته (بیرون زدگی) یا فتق‌دار می‌شود، اما اگر به عصب یا نخاع فشار نیاورد، علائمی مانند درد نیز بروز نخواهد یافت.
بیماری دیسک گردن با علائم زیرهمراه است:
- گزگز کردن بازو(ها) یا دست(ها)
- ضعف بازو(ها) یا دست(ها)
- درد منتشر شونده یا سرایت کننده به بازو(ها): این نوع درد را درد ارجاعی یا رادیکولوپاتی گردن نیز می‌گویند.
- شانه درد
- گردن درد
- خشکی یا گرفتگی عضله های گردن
تشخیص بیماری دیسک گردن:
دربعضی ازمواقع پزشک برای تشخیص دقیق تر علل دیسک گردن و گرفتن تصاویری از علت گردن درد و دیسک گردن آزمایش های عکس برداری را توصیه می کند.
ابتلا به فتق دیسک گردن و موقعیت آن غالباً به کمک ارزیابی بالینی کامل جهت تعیین ویژگی و محل درد و معاینه گردن و بررسی دقیق هر گونه ضعف، بی‌حسی یا واکنش غیرطبیعی تشخیص داده می‌شود. تصاویر پرتونگاری (اشعه ایکس)، مقطع‌نگاری رایانه‌ای (سی.تی.اسکن) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام.آر.آی.) برای تأیید تشخیص پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اگرچه در تصاویر اشعه ایکس، خارها یا زائده‌های استخوانی و باریک شدن فضای دیسک در نتیجه تحلیل رفتن و پیر شدن ستون فقرات مشخص می‌شود، اما فتق دیسک گردن یا عصب‌های ستون فقرات آشکار نمی‌شود.
ام.آر.آی. و سی.تی. اسکن تصاویر جامع تری از تمام اجزاء ستون فقرات (مهره‌ها، دیسک‌ها، نخاع و عصب‌ها) به دست می‌دهد و اکثر موارد این بیماری در آنها معلوم می‌شود. ضمناً بررسی‌های الکتریکی (هدایت عصبی) نیز به منظور جستجوی نشانه‌ها یا شواهد آسیب عصبی ناشی از فتق دیسک به کار برده می‌شوند.
درمان بیماری دیسک گردن:
بیرون زدگی و پارگی دیسک گردن بیماری نسبتا شایعی می باشد،اما خبر خوش این است که اکثر ما بدون نیاز به جراحی بهبود خواهیم یافت و معمولاً درمان دیسک گردن بدون جراحی مانند فیزیوتراپی دیسک گردن و کمر و حرکات اصلاحی و ورزش دیسک گردن می باشد. همچنین از این روش های می توان بعد از عمل جراحی دیسک به منظور توانبخشی بعد از درمان پارگی دیسک گردن بیمار نیز استفاده کرد.
درمان خانگی برای دیسک گردن:
هنگام استراحت کردن حالت راحتی را بیابید که در آن موقعیت کمترین درد را در ناحیه گردن حس می‌کنید؛ می‌توانید حوله لوله شده یا بالشتی را زیر گردن قرار دهید تا بهتر بتوانید گردن را در حالت بدون درد نگه دارید. سرد یا گرم کردن در مورد بیماری‌های گردن از نفوذ و تأثیرگذاری کافی برای فرو نشاندن التهاب برخوردار نیست، بنابراین می‌توانید هر روشی را که احساس بهتری به شما می‌دهد برای درمان درد گردن و کاهش درد ناشی از دیسک گردن انتخاب کنید.
کمپرس را، چه گرم باشد چه سرد، تنها هر بار 20 دقیقه روی گردن قرار دهید و بین هر دو نوبت استعمال دست کم وقفه‌ای 40 دقیقه‌ای ایجاد کنید. یخ یا منبع گرما را داخل حوله بپیچید و هرگز آن را مستقیم روی پوست قرار ندهید چون در این صورت پوست به شیوه ناخوشایندی می‌سوزد.
دارو برای بیماری دیسک گردن:
داروهای گوناگون متعددی، از مسکن‌ها گرفته تا داروهای ضدالتهابی چون استروئیدها، تسکین گردن درد را همزمان با التیام یافتن آن به ارمغان می‌آورند. بیمار با توجه به گستردگی درد گردن و نوع بیماری دیسک گردن یا فقط دارو مصرف می‌کند یا از تلفیقی از فیزیوتراپی و دیگر روش‌های درمانی بهره می‌گیرد.
تزریق:
کورتیکواستروئیدها به صورت خوراکی مصرف می‌شوند یا درون مجرای نخاعی (اپیدورال) یا نزدیک عصب ستون فقرات تزریق می‌گردند تا به درمان علائم فتق دیسک گردن کمک کنند. این داروها در کاهش تورم و التهاب ناحیه اطراف دیسک برجسته و همچنین کم کردن فشار روی ریشه‌های عصبی مؤثراند.
کورتیکواستروئیدهای عصب‌ها و فضای اپیدورال برای بیمارانی تجویز می‌شود که از علائم فشردگی ریشه عصب و التهاب رنج می‌برند یا افرادی که علائم شان پس از چند هفته درمان گردن درد بدون جراحی بهبود نیافته است. کورتیکواستروئید گاهی اوقات برای درمان فتق دیسک گردن شدید، حاد و ناگهانی توأم با علائم شدید زودتر تزریق می‌شود.
کورتیکواستروئیدها برای به تأخیر افکندن یا حتی از بین بردن ضرورت جراحی برای بیمارانی تجویز می‌شوند که از درد شدید و توان‌فرسای گردن، بازو و… رنج می‌برند.
کایروپراکتیک:
درمان دستی یا کایروپراکتیک با تنظیم‌های ملایم، عملکرد گردن را به حالت طبیعی برمی‌گرداند و موجب کاهش گردن درد می‌شود.
متخصص کایروپراکتیک گردن و مفصل‌های قفسه سینه را جهت کاهش خشکی، بهبود قابلیت حرکتی و افزایش دامنه حرکت، دستکاری می‌کند.
احتمال دارد این تنظیم‌ها برای بیماران دچار عارضه‌های گردن، مانند تنگی سرخرگ گردن یا استئوآرتریت پیشرفته، نامناسب یا به طور بالقوه خطرناک باشد. متخصص کایروپراکتیک پیش از شروع درمان دیسک گردن تشخیص می‌دهد که آیا دستکاری‌ها موجب آسیب بیشتر می‌شوند یا خیر.
